Jeść zaczynamy zanim pokarm znajdzie się w buzi naszej czy naszego dziecka (tzw. faza cefaliczna). Już sama myśl o smakowitym kąsku, nie mówiąc o zapachu czy wyglądzie potrawy rozpoczyna proces trawienia. Zaczyna wydzielać się kwas żołądkowy, enzymy trawienne i insulina. I już leci nam ślinka. Jeśli pominiemy tę fazę proces trawienia nie będzie w pełni efektywny ponieważ wydzielanie enzymów trawiennych będzie niższe.
“Żywność nie posiada wartości odżywczej zanim zostanie zjedzona. Aby była zjedzona, musi zostać zaakceptowana.”
Poważną decyzję “połknąć czy wypluć” podejmujemy gdy kęs żywności znajduje się w ustach. Połknięcie pokarmu rozpoczyna proces trawienia, a w dalszej kolejności dostarczania wartości odżywczych naszemu organizmowi.
O tym, czy nowe produkty zostaną zaakceptowane decydują preferencje pokarmowe, czyli względnie trwałe postawy wobec produktów żywnościowych – stopień lubienia – powstałe na skutek ogólnego wyobrażenia na temat danego produktu.
Brak akceptacji żywności może wynikać z przekonania odnoszącego się do:
- samej żywności – nieodpowiedni smak, zapach, konsystencja, lub wygląd
- konsekwencji jej spożycia – złe samopoczucie, dyskomfort
Co decyduje o preferencjach pokarmowych dzieci
Wzorce rodzinne wyniesione z okresu dzieciństwa
Głównym miejscem zdobywania wiedzy żywieniowej i kształtowania upodobań żywieniowych dzieci jest ich dom rodzinny. Zbyt późne wprowadzanie nowości w menu dziecka lub zbyt szybka rezygnacja z podawania nowości po negatywnej reakcji dziecka to jeden z powodów późniejszego braku akceptacji produktów żywieniowych.
Ogromną rolę odgrywają relacje pomiędzy matką (lub innym pierwszym opiekunem) a dzieckiem. Pamiętajmy, aby tworzyć dobrą atmosferę w czasie posiłków. Nie powinno się również nagradzać dziecka smakołykami za zjedzenie nielubianych produktów.
Dziecko uczy się poprzez naśladowanie zachowań rodziców. Dlatego tak ważne jest to , co sami jemy.
Środowisko kulturowe i społeczne
Akceptacja żywności jest utrudniona, jeśli konsument, dziecko nie zna żywności o zbliżonej specyfice. Dlatego jeśli małym dzieciom nie damy możliwości zapoznania się z różnorodnymi potrawami , różnymi smakiem, konsystencją, zapachem, teksturą w późniejszych latach będzie ono niechętnie sięgać po nowe potrawy, albo całkowicie odmówi jedzenia nieznanych produktów.
Wcześniejsze doświadczenia
Preferencje i awersje żywieniowe wykształcają się pod wpływem indywidualnych doświadczeń żywieniowych dziecka. Na szczęście mogą się one zmieniać, a nawet ulegać odwróceniu i dopasowaniu do indywidualnych potrzeb. Wymaga to pracy, ale jest możliwe.
Dlatego nigdy nie jest za późno, żeby zmienić dietę swoją i dziecka na taką, która dostarczy nam niezębnych wartości odżywczych bez zbędnych kalorii czy niekorzystnych dla zdrowia dodatków do żywności tj. konserwanty, wzmacniacze smaku itp.
Na podstawie wykładu Dr hab. inż. Elżbieta Krzęcio-Nieczyporuk prof. nzw. “Akceptacja żywności przez młodych konsumentów-wybrane zagadnienia” wygłoszonego na II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej “Czynniki wpływające na rozwój młodego człowieka” 2 marca 2017