Dlaczego warto jeść paprykę chili - wartości odżywcze
Informacje ogólne
Papryczki chili, znane również pod naukową nazwą Capsicum annuum, są rodzajem warzyw psiankowatych pochodzących z Ameryki Północnej i Południowej. Papryka chili ma 39 kcal na 100 g.
Krótka historia papryki chili
Papryka ostra pochodzi z Ameryki Środkowej i Południowej (np.: Meksyk, Gwatemala) i była uprawiana przez Indian już 7 tysięcy lat temu. Używano jej jako przyprawy do potraw, leku np. łagodzącego ból zębów, na wysypki i bóle skórne oraz jako środka bojowego.
Czy wiesz, że …
Gryzące opary smażonej papryki kierowano na wrogów w celu oślepienia przeciwników.
Do Europy dotarła w roku 1493, najpierw do Hiszpanii. W XVI w pojawiła się w Niemczech, Anglii na Węgrzech i na Bałkanach. Używano jej zamiast kosztownego w tamtych czasach pieprzu. Do Afryki i Indii przywiózł ją podobno Magellan. Obecnie jest uprawiana na całym świecie.
Dlaczego warto jeść paprykę chili - wartości odżywcze
Dlaczego papryka chili jest ostra?
Za ostry smak papryki chili odpowiada związek kapsaicyna, obecny w papryce w różnych ilościach. U odmian najostrzejszych jest to około 1-1,9%. Oprócz kapsaicyny papryka chili zawiera białko, błonnik, sporo żelaza, magnezu, fosforu, miedzi. Jest bogatym źródłem witaminy C, A, E.
Kapsaicyna na bóle
Od wieków wykorzystywane są jej właściwości przeciwbólowe i rozgrzewające. Kapsaicyna wyłącza niejako receptory i sprawia, że nie czujemy bólu. Nie wywołuje przy tym niepożądanych reakcji na skórze (jak np. bąble) dlatego używana jest jako składnik wielu kremów, maści, plastrów stosowanych przy bólach kośćcowych, mięśniowo–stawowych, zapaleniu korzonków nerwowych, nerwobólach.
Za gorąco? Zjedz paprykę chili!
Kapsaicyna ma również wpływ na temperaturę ciała. Po jednorazowym zażyciu niewielkiej dawki powoduje spadek temperatury ciała na skutek rozszerzenia obwodowych naczyń krwionośnych i zwiększenia powierzchni wymiany cieplnej. Jednak przy podawaniu regularnym w większych dawkach podnosi temperaturę ciała, powoduje zwiększone oddawanie energii pod postacią ciepła.
Dlaczego fani ostrych smaków są szczuplejsi?
Kapsaicyna pomaga w odchudzaniu. Wpływa na zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej w organizmie, bo utrudnia powstawanie białej tkanki tłuszczowej a pobudza proces termogenezy, czyli przetwarzania pożywienia na ciepło a nie na zapasy tłuszczu. Jednocześnie wpływa na produkcję enzymów katalizujących reakcje redukcji tłuszczów. Jednak jak dotąd nie stwierdzono czy pomaga w zapobieganiu efektowi jo-jo.
Papryka chili – ostra ochrona
Kapsaicyna pomaga również w walce z drobnoustrojami. W Azji ekstrakt z papryki chili używany jest do dezynfekcji ran, a regularne spożywanie niewielkich ilości papryki to lek w przypadku zaburzeń pracy układu pokarmowego. Kapsaicyna hamuje rozwój bakterii z rodziny Salmonelle Thypi powodujących dur brzuszny, a także pałeczek ropy błękitnej czy Helicobacter pylori odpowiedzialnych za wrzody żołądka. Regularne spożywanie niewielkich dawek kapsaicyny zmniejsza ryzyko wystąpienia wrzodów żołądka.
Odczuwasz dolegliwości związane z układem krążenia? Sięgnij po paprykę chili!
Ostatnio bada się możliwości zastosowania papryki chili i kapsaicyny jako środka pomocnego w dolegliwościach układu krążenia. W krajach o dużym spożyciu papryki chili ataki serca i wylewy występują rzadziej. Związki zawarte w papryce redukują poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Mają właściwości antyoksydacyjne, hamują utlenianie złego cholesterolu dzięki czemu spowalniają rozwój arteriosklerozy. Kapsaicyna obniża ciśnienie krwi, ponieważ poszerza światła naczyń krwionośnych. Krew łatwiej przepływa i spada ciśnienie.
A nawet właściwości antynowotworowe!
W ciągu kilkunastu ostatnich lat przeprowadzono wiele badań nad właściwościami antynowotworowymi papryki chili. Potwierdzono hamujący wpływ kapsaicyny na rozwój nowotworu płuc, okrężnicy, prostaty, glejaka, czerniaka. Kapsaicyna powoduje apoptazę (rozpad) komórek rakowych, zapobiega również powstawaniu nowych naczyń krwionośnych dostarczających tlen do rosnącego guza. Prowadzone są dalsze badania nad wykorzystaniem tych właściwości w terapii.
Papryka chili kontra cukier
Spożywanie ostrej papryki możne być również pomocne w zapobieganiu występowania cukrzycy typu II. Wykazano, że jeśli w posiłku znajduje się papryka chili to ilość insuliny potrzeba do obniżenia poziomu cukru we krwi jest mniejsza. Stałe spożywanie papryki chili powoduje spadek zapotrzebowania na insulinę. Co ciekawe, jest to widoczne zwłaszcza u osób otyłych.
Wartości odżywcze papryki chili
| Woda | 88,02 g |
| Wartość energetyczna | 43 kcal/179 kJ |
| Białko | 1,87 g |
| Tłuszcz | 1,09 g |
| Węglowodany | 8,15 g |
| Błonnik | 1,5 g |
| Cukier | 5,30 g |
Minerały zawarte w papryce chili
| Wapń | 14 mg |
| Żelazo | 1,03 mg |
| Magnez | 23 mg |
| Fosfor | 43 mg |
| Potas | 322 mg |
| Sód | 9 mg |
| Cynk | 0,26 mg |
| Miedź | 0,129 mg |
| Mangan | 0,187 mg |
| Selen | 0,5mcg |
| Witamina C | 143,7 mg |
| Witamina B1 | 0,072 mg |
| Witamina B2 | 0,086 mg |
| Witamina B3 | 1,244 mg |
| Witamina B5 | 0,201 mg |
| Witamina B6 | 0,506 mg |
| Foliany | 23 mcg |
| Witamina A | 952 IU |
| Witamina E | 0,69 mg |
| Witamina K | 14 mcg |
| Karoten Beta | 534 mcg |
| Lutein + Zeaksantin | 709 mcg |
Oprac. na podst. USDA National Nutrient Database
Źródła:
Kapsaicyna – właściwości, zastosowanie i perspektywy. Tomasz Pieńko Biul.Wydz.Farmacji WUM 2013,2,11-17
Rośliny lecznicze i bogate w witaminy. P. Czikow, J. Łaptiwe; PWRiL; Warszawa 1983
Ziołolecznictwo pod red. A. Ożarowskiego; PZWL; Warszawa 1983
The worlds healfiest food, George Mateljan
