Trzymaj poziom-ki

Co chowa się w poziomkach?

Owoce poziomek zawierają  łatwo przyswajalne cukry proste (ok. 10%), kwasy – cytrynowy, jabłkowy, salicylowy, (ok 1,6%) antocyjany (pelargonidin, cyjanidin) elagitaniny, kwas elagowy, garbniki, pektyny,  karoten, witaminę C,  B1, B2, K. Mają  też mikroelementy takie jak żelazo, kobalt, mangan, wapń, fosfor.

Uważa się, że owoce i sok mają właściwości odtruwające poprzez tzw. czyszczenie krwi, regulowanie przemiany materii, są moczopędne.

Sok poziomkowy może pobudzać  aktywność wątroby i regenerować ją. Poziomki mogą być  też pomocne przy schorzeniach reumatycznych. Trwająca około  dwu tygodni dieta poziomkowa z połączeniu z wygrzewaniem chorych miejsc na słońcu łagodzi bóle stawów.

Poziomki łagodzą stany zapalne jamy ustnej i gardła. Mają właściwości chłodzące i uspakajające. Poziomki, podobnie jak truskawki dzięki zawartości antocyjanów i pelagianin związków  antyutleniajacych mogą mieć właściwości antyzapalne, zapobiegajace zmianom rakowym komórek. Mogą również osłabiać rakotwórcze działanie  nitrozoamin, jakie mogą powstać w organizmie po zjedzeniu wędlin konserwowanych azotanami.

Ponieważ poziomki są uprawiane na bardzo małą  skalę, jest ich niewiele, badania dotyczące właściwości poziomek są nieliczne. Poziomki mają też cenne właściwości kosmetyczne. Odświeżają, wybielają  cerę, redukują zmarszczki. Mogą jednak wywoływać alergie.

Kilka słów o historii poziomek

Poziomki to rośliny pochodzące z Europy i Azji Zachodniej. W Polsce znajdowano nasiona poziomki na stanowiskach z okresu neolitu, znane były plemionom słowiańskim, i innym ludom  europejskim.

Rzymianie podawali je na przyjęciach obok winogron wierzyli, że leczą przypadłości wątroby, śledziony, infekcje gardła. Pierwszy ich właściwości lecznicze opisał Apulejusz w II w n.e.

W średniowieczu często przedstawiono je na kapitelach kolumn czy na obrazach,  jako symbol czystości.

Słowianie wierzyli, że mają właściwości przeciwjadowe. Syreniusz, profesor Uniwersytetu Krakowskiej i wybitny polski zielarz i botanik  w swoim dziele z 1613 roku zalecał poziomki z cukrem i cynamonem, jako środek czyszczący żołądek. Poziomki gotowane z mlekiem i cukrem podawano  na wzmocnienie osobom po  ciężkich chorobach.

Wymieniane są również wśród innych owoców w pierwszej  drukowanej polskiej książce kucharskiej  „Compendium Ferculorum  albo  opisanie potraw.” z roku 1682.

Wybrana literatura: