
Co chowa się w poziomkach?
Owoce poziomek zawierają łatwo przyswajalne cukry proste (ok. 10%), kwasy – cytrynowy, jabłkowy, salicylowy, (ok 1,6%) antocyjany (pelargonidin, cyjanidin) elagitaniny, kwas elagowy, garbniki, pektyny, karoten, witaminę C, B1, B2, K. Mają też mikroelementy takie jak żelazo, kobalt, mangan, wapń, fosfor.
Uważa się, że owoce i sok mają właściwości odtruwające poprzez tzw. czyszczenie krwi, regulowanie przemiany materii, są moczopędne.
Sok poziomkowy może pobudzać aktywność wątroby i regenerować ją. Poziomki mogą być też pomocne przy schorzeniach reumatycznych. Trwająca około dwu tygodni dieta poziomkowa z połączeniu z wygrzewaniem chorych miejsc na słońcu łagodzi bóle stawów.
Poziomki łagodzą stany zapalne jamy ustnej i gardła. Mają właściwości chłodzące i uspakajające. Poziomki, podobnie jak truskawki dzięki zawartości antocyjanów i pelagianin związków antyutleniajacych mogą mieć właściwości antyzapalne, zapobiegajace zmianom rakowym komórek. Mogą również osłabiać rakotwórcze działanie nitrozoamin, jakie mogą powstać w organizmie po zjedzeniu wędlin konserwowanych azotanami.
Ponieważ poziomki są uprawiane na bardzo małą skalę, jest ich niewiele, badania dotyczące właściwości poziomek są nieliczne. Poziomki mają też cenne właściwości kosmetyczne. Odświeżają, wybielają cerę, redukują zmarszczki. Mogą jednak wywoływać alergie.
Kilka słów o historii poziomek
Poziomki to rośliny pochodzące z Europy i Azji Zachodniej. W Polsce znajdowano nasiona poziomki na stanowiskach z okresu neolitu, znane były plemionom słowiańskim, i innym ludom europejskim.
Rzymianie podawali je na przyjęciach obok winogron wierzyli, że leczą przypadłości wątroby, śledziony, infekcje gardła. Pierwszy ich właściwości lecznicze opisał Apulejusz w II w n.e.
W średniowieczu często przedstawiono je na kapitelach kolumn czy na obrazach, jako symbol czystości.
Słowianie wierzyli, że mają właściwości przeciwjadowe. Syreniusz, profesor Uniwersytetu Krakowskiej i wybitny polski zielarz i botanik w swoim dziele z 1613 roku zalecał poziomki z cukrem i cynamonem, jako środek czyszczący żołądek. Poziomki gotowane z mlekiem i cukrem podawano na wzmocnienie osobom po ciężkich chorobach.
Wymieniane są również wśród innych owoców w pierwszej drukowanej polskiej książce kucharskiej „Compendium Ferculorum albo opisanie potraw.” z roku 1682.
Wybrana literatura:
INFORMACJE PODSTAWOWE
Rodzina | różowate |
Nazwa systematyczna | Poziomka (Fragaria vesca L) |
ORAC* | |
Kaloryczność | 41 kcal/100g |
TABELA WARTOŚCI ODŻYWCZYCH
Wartość odżywcza
Woda | 89,6 g |
Wartość energetyczna | 41 kcal/220 kJ |
Białko | 0,8 g |
Tłuszcz | 0,5 g |
Węglowodany | 8,3 g |
Błonnik | 2,0 g |
Cukier | g |
Minerały
Wapń | 28 mg |
Żelazo | 0,8 mg |
Magnez | 10,0 mg |
Fosfor | 27 mg |
Potas | 147 mg |
Sód | 1 mg |
Cynk | 0,08 mg |
Miedź | 0,12 mg |
Mangan | 0,22 mg |
Selen | 0,7 mcg |
Witamina C | 60,0 mg |
Witamina B1 | 0,03 mg |
Witamina B2 | 0,07 mg |
Witamina B3 | 0,3 mg |
Witamina B5 | 0,34 mg |
Witamina B6 | 0,05 mg |
Foliany | 180 mcg |
Witamina A | 2,0 IU |
Witamina E | 0,12 mg |
Witamina K | mcg |
Karoten Beta | mcg |
Lutein + Zeaksantin | mcg |