Duchowe przygotowanie
Obchody Świąt Wielkanocnych poprzedza okres Wielkiego Postu, który zgodnie z nauką Kościoła powinien być czasem pogłębionej pobożności i umartwień, by przygotować się
do duchowego przeżycia świąt Zmartwychwstania.
Dawniej mieszkańcy wsi przykładali bardzo dużą uwagę do przestrzegania zaleceń Kościoła związanych z Wielkim Postem.
Ponadto sami również wyznaczali sobie umartwiające cele, które miały być pomocne w przygotowaniu się do celebracji Święta Zmartwychwstania.
Co spożywano w okresie Wielkiego Postu
Wraz z rozpoczęciem 40 dniowego postu ze stołów znikało mięso, słodkie potrawy, miód a nawet nabiał. W zamian za to pojawiały się żur, ziemniaki, śledzie, kapusta i kiszona brukiew.
Gospodynie starannie szorowały garnki i wszelkie naczynia, aby nie pozostał w nich tłuszcz i mięsny smak.
Popularną potrawą w czasie przygotowań do Wielkanocy był już wcześniej wspomniany żur, czyli lekko kwaśna zupa przygotowywana na zakwasie z żytniej lub owsianej mąki.
Trzeba przyznać, że nasi przodkowie dość dobrze radzili sobie z postnymi wyrzeczeniami i ograniczeniami. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż mięso i potrawy mięsne były rzadkością na stołach niższych warstw społecznych.
Na dworach szlacheckich i u bogatych plebanów jadano masło, jajka, sery, chleb i dania rybne inne niż śledzie.
Kwietna Niedziela
Pod tym ciekawym określeniem kryje się dzisiejsza Niedziela Palmowa, która rozpoczyna obchody Wielkiego Tygodnia. Wraz z jej nadejściem robiło się weselej co potwierdza stare powiedzenie „Na Palmową Niedzielę będzie ptasie wesele”. Miało to związek z widocznymi w przyrodzie zmianami, które przepowiadały nadejście upragnionej wiosny. Istotnym elementem tego święta były palmy tworzone najczęściej z gałązek wierzby, pędów bukszpanu, mirtu i borówki przystrojonych białą bibułą.
W późniejszych czasach popularne były palmy wykonane z suszonych, barwionych traw i zbóż.
Poświęcone palmy miały “magiczne” mocne, ponieważ miały chronić dom od pożaru i uderzeń piorunów, były swoistym uzdrowieniem dla chorego i niezbędne przy pierwszych siewach i wypasach bydła.
Wielki Tydzień
Czas w Wielkim Tygodniu pożytkowano na sprzątanie domu i obejścia. Porządki te miały charakter generalny, bowiem myto podłogi i okna, wymiatano pajęczyny a nawet bielono ściany.
Wielki Tydzień przebiegał również pod hasłem przygotowywania potraw na wielkanocny stół, pieczono baby i mazurki, urządzano świniobicie i przygotowano pisanki, czyli barwnie zdobione jajka.
Przygotowane w ciągu Wielkiego Tygodnia pokarmy znajdowały swoje miejsce w koszyku ze święconką. Święconkę gospodynie przygotowywały w Wielką Sobotę o poranku i zanosiły do kościołów lub do bogatego gospodarza i tam oczekiwały poświęcenia przez kapłana.
W koszyku wielkanocnym w zależności od stopnia zamożności gospodarza znajdowały się : bochenek chleba, sól, jajka, szynka lub inne pieczone mięso, kiełbasa, chrzan, osełka masła, kawałek sera, babka oraz baranek z ciasta lub cukru. Taki koszyk dekorowano zielonymi gałązkami bukszpanu lub barwinka a zawarte w koszyku pożywienie okrywano serwetą lub lnianym ręcznikiem.
Poświęcone w Wielką Sobotę pokarmy stanowiły istotny element śniadania Wielkanocnego.
