Zdrowie – co to takiego?
“Zdrowie – to pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko brak choroby lub niepełnosprawności”.
Tą definicję dotycząca zdrowia opracowali naukowcy ze Światowej Organizacji Zdrowia. Tradycyjnie o zdrowiu myślimy wyłącznie w kontekście braku choroby czy dolegliwości. Termin zdrowie to szeroko rozumiany temat, możemy wyszczególnić z niego mniejsze obszary w celu lepszego zrozumienia.
Zdrowie jest wynikiem działania czynników związanych z dziedziczeniem genetycznym, środowiskiem, stylem życia i opieką medyczną. Promocja zdrowego stylu życia może wpłynąć na poprawę stanu zdrowia i ograniczyć zapotrzebowanie na opiekę medyczną
Rodzaje zdrowia
- Zdrowie fizyczne – prawidłowe funkcjonowanie organizmu, jego układów i narządów;
- Zdrowie psychiczne emocjonalne – zdolność do rozpoznawania emocji, wyrażania ich w odpowiedni sposób, umiejętność radzenia sobie ze stresem, napięciem, lękiem, depresją, agresją;
- Zdrowie psychiczne umysłowe – zdolność do logicznego, jasnego myślenia
- Zdrowie społeczne – zdolność do nawiązywania, podtrzymywania i rozwijania prawidłowych relacji z innymi ludźmi;
- Zdrowie duchowe – u niektórych ludzi związane z wierzeniami i praktykami religijnymi, u innych osobisty zbiór zasad, zachowań i sposobów
Od czego zależy stan zdrowia – koncepcja zdrowia Lalonde’a
Przedstawiona przez Lalonde’a koncepcja została potwierdzona, w zorganizowanym w 1948 roku w miasteczku Frimingham (Massachusetts, USA), czterdziestoletnim, prospektywnym programie badań nad czynnikami ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.
Wyniki badania pozwoliły również uszeregować pola zdrowotne Lalonde’a według wielkości ich wpływu na stan zdrowia.
Lalonde wyróżnił 4 grupy czynników mających wpływ na stan zdrowia ludności: obszar biologii i genetyki, zachowań i stylu życia, środowiskowy (do którego zalicza się czynniki ekonomiczne, społeczne, kulturowe i fizyczne) oraz obszar organizacji systemu ochrony zdrowia. Wymienione obszary zdrowia znane są pod nazwą pól zdrowotnych Lalonde’a.
Styl życia
Brak aktywności fizycznej i zła dieta wpływają niekorzystnie na nasze zdrowie. Zdrowy styl życia opiera się na właściwej diecie, aktywności fizycznej, unikaniu czynników szkodliwych, umiejętności odpoczywania i na właściwym podejściu do życia. Zdrowa dieta to podstaw zdrowego stylu życia. Pomocną w ustaleniu zdrowego jadłospisu będzie piramida żywieniowa, która pokazuje kompleksową ideę żywieniową.
Środowisko fizyczne
Warto zatroszczyć się o przede wszystkim o czyste powietrze i wodę oraz zdrową i bezpieczną szkołę czy zakład pracy. Degradacja środowiska naturalnego, promieniowanie jonizujące, hałas, szkodliwe substancje chemiczne oraz czynniki biologiczne to główne czynniki, które negatywnie oddziaływają na nasze zdrowie.
Czynniki genetyczne
Każdy organizm żywy, a w szczególności organizm człowieka, ma m.in. wrodzoną predyspozycję do obrony oraz podatność na zachorowania na określone choroby. Jest ona indywidualnie zróżnicowana, uwarunkowana odpowiednimi genami zawartymi w materiale chromosomalnym poszczególnych osób.
Ta predyspozycja może być przekazywana przez rodziców na potomstwo z pokolenia na pokolenie. Może też w toku życia osobniczego być modyfikowana, potęgowana, bądź inicjowana różnorakimi środowiskowymi czynnikami mutagennymi (mutacyjnymi).
Opieka zdrowotna
W najmniejszym stopniu (10 %) opieka zdrowotna wpływa na stan naszego zdrowia. Od jej struktury, organizacji, funkcjonowania, dostępności czy jakości świadczeń medycznych zależy czy nasze zdrowie będzie na dobrym poziomie.
Szlachetne zdrowie, nikt się nie dowie, jako smakujesz, aż się zepsujesz.
Jan Kochanowski “Na zdrowie”
Jan Kochanowski, stworzył fraszkę , która opowiada o tym, jak ważne dla człowieka jest zdrowie. Według poety nie ma w świecie nic ważniejszego od zdrowia i braku choroby. Wszystko inne cieszy człowieka, który nie cierpi i nie choruje, dlatego gdy przychodzi choroba wszystko inne staje się mało istotne. Z dzieła wyłania się obraz choroby jako największego zagrożenia dla szczęścia człowieka, zdrowie jest natomiast najbardziej pożądanym przez niego stanem. Utwór uświadamia więc odbiorcy, co jest najważniejszą wartością w życiu ludzkim i co jest największym wrogiem ludzkiego szczęścia.
10 kroków do dobrego zdrowia
- Zadbaj o zdrowy sen
- Zmień nawyki żywieniowe
- Pamiętaj o aktywności fizycznej
- Unikaj nie potrzebnego stresu
- Ogranicz alkohol i używki
- Pij dużo wody
- Pamiętaj o odpoczynku
- Unikaj żywności wysokoprzetworzonej
- Włącz do swojej diety warzywa i owoce
- Badaj się regularnie