Gruszki

Krótka historia gruszek

Gruszki są drzewem półkuli północnej. Występują w Europie, Azji, Afryce w strefie klimatu umiarkowanego. Należą do jednych z najstarszych uprawianych roślin sadowniczych. Odmianę azjatycką uprawiano w starożytnych Chinach, odmianę europejską znali Grecy (Homer nazywa gruszki darem od bogów).

Rzymianie uprawiali i potrafili szczepić drzewka. Owoce dobrze się przechowywały były, więc cennym pożywieniem dla podróżnych. W XVII wieku głównie we Francji wyhodowano nowe odmiany grusz, które zaczęły podbijać całą Europę.

Czesław Caryk, historyk i twórca KROKUS

Na ziemiach polskich grusze były również popularne. Mikołaj Rej opisując uroki lata wymienia „gruszeczki” wśród owoców uprawianych. Z ”Trylogii” pamiętamy spór Rzędziana z sąsiadami o owoce gruszy rosnącej na miedzy. W XIX w gruszkami płacono często za pomoc w pracach polowych. Gruszki suszono i przygotowywano na wiele różnych sposobów.

Wartości odżywcze gruszek

Oprócz niewątpliwych walorów smakowych gruszki są też cennym źródłem różnych składników odżywczych. Gruszki zawierają wiele związków organicznych o cennych i coraz lepiej poznawanych właściwościach. Są to związki z grupy flawonoidów takie jak kwasy hydroksybenzoesowe, hydroksycynamonowe (kumarowy, ferulowy) arbutin, flawanole (katechiny) flawonole (kwercytyna, kempferol) oraz karotenoidy ( beta karoten, luteina, zeaksantyna).

Gruszki zawierają niewiele szerzej znanych związków antyoksydacyjnych i antyzapalnych takich jak np. witamina E, ale są bogate w inne organiczne związki antyutleniające i przeciwzapalne. Są to wymienione powyżej flawonoidy i karotenoidy. Dzięki temu gruszki mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na przewlekłe choroby związane z chronicznymi stanami zapalnymi i nadmiernym stresem oksydacyjnym. Do tych chorób należą choroby serca, cukrzyca typu II, nowotwory.
Gruszki zawierają bardzo dużo błonnika zarówno rozpuszczalnego jak nierozpuszczalnego. Dzięki temu mogą pomóc w zapobieganiu wystąpienia cukrzycy typu II, i chorobom serca.

Związki zawarte w gruszkach, między innymi kwercytyna, kempferol, epikatechina pomagają poprawić wrażliwość na insulinę.

Błonnik zawarty w gruszkach łączy się z kwasami żółciowymi w jelicie zmniejszając syntezę cholesterolu. Jako substancja czyszcząca jelita ze złogów jest również pomocny w zapobieganiu rakowi jelita grubego. Wydaje się, że kwasy cynamonowe występujące w gruszkach (kumarowy, ferulowy) zmniejszają ryzyko zachorowania na raka żołądka i przełyku.

Gruszki są lekkostrawne i nie wywołują uczuleń. Są, więc cennym składnikiem diety dla niemowląt i osób ze skłonnością do alergii.

Dojrzałe gruszki pobudzają trawienie, przeciwdziałają zaparciom.

Owoce gruszy zawierają też jod wspomagający pracę tarczycy i bor cenny dla systemu nerwowego.